Ελευθερία και δημοκρατία

Μας μιλούν για «ελευθερία», για «δημοκρατία», για «ευνομία», για «τάξη».

*

Αλλά:

*

Δεν υπάρχει καμία ελευθερία, και μάλιστα ισότιμη, για εκείνον που πουλάει το μόνο που έχει, την εργατική του δύναμη, σε σχέση με εκείνον που την αγοράζει.

*

Δεν υπάρχει καμία δημοκρατία, που να αφορά το ίδιο, εκείνον που οι νόμοι είναι κομμένοι και ραμμένοι στο δικαίωμά του να κατέχει ατομική ιδιοκτησία, και εκείνον που το μόνο κεφάλαιο που διαθέτει είναι τα ροζιασμένα χέρια του.

*

Δεν υπάρχει καμία «ευνομία», που να αφορά όλους το ίδιο, όταν οι νόμοι φτιάχνονται για να περιφρουρούν την κεφαλαιοκρατική ιδιοκτησία σε έναν κόσμο όπου τα 9/10 στερούνται κάθε ιδιοκτησίας.

*

Δεν υπάρχει καμία «τάξη» για όλους, όταν ως τάξη νοείται η αναπαραγωγή της αταξίας, που επιτρέπει στους λίγους να εκμεταλλεύονται τους πολλούς.

*

Η ελευθερία και η δημοκρατία είναι ιστορικές έννοιες, που τα όριά τους προσδιορίζονται από τις υφιστάμενες παραγωγικές σχέσεις.

*

Οπως έχει λεχθεί, ένα ενδιαφέρον πείραμα για το εύρος της σημερινής δημοκρατίας είναι τούτο:

Ας πάει ο εργάτης, ελεύθερα και δημοκρατικά, να πει στον καπιταλιστή - εργοδότη του την άποψη που έχει για τον καπιταλιστή - εργοδότη του...